Στις 22 Ιουνίου του 1826 ξεκινά η μάχη της Βέργας όπου ο Ιμπραήμ θα υποστεί μια από τις πιο σημαντικές ήττες κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του στο Μοριά.
Σε εκείνο το χρονικό σημείο το ηθικό στις τουρκο-αιγυπτιακές δυνάμεις ήταν ιδιαίτερα υψηλό καθώς πρόσφατα είχε επιτευχθεί η κατάληψη του Μεσολογγίου. Ο Ιμπραήμ λοιπόν στράφηκε προς τη Μάνη που μέχρι τότε αψηφούσε την κυριαρχία του. Ενδεχόμενη υποταγή της Μάνης, που πρακτικά ήταν ήταν σε καθεστώς αυτονομίας, θα είχε τεράστιο αντίκτυπο στο ψυχολογία των Ελλήνων με ότι αυτό συνεπαγόταν για το μέλλον της επανάστασης.
Ο Ιμπραήμ έστειλε τελεσίγραφο στον Γιωργάκη Μαυρομιχάλη να «προσκυνήσει» εντός δεκαημέρου. Ο Γιωργάκης Μαυρομιχάλης που είχε υπάρξει αιχμάλωτος του Ιμπραήμ αρνήθηκε τη συνθηκολόγηση αποκρινόμενος στον Ιμπραήμ:
«Ελάβομεν το γράμμα σου, εις το οποίον είδωμεν να μας φοβερίζεις ότι αν δεν σου προσφέρομεν την υποταγήν μας θέλεις εξολοθρεύσεις τους Μανιάτες και την Μάνην. Διά τούτο και ημείς σε περιμένομεν με όσες δυνάμεις θελήσεις. Οι κάτοικοι της Μάνης γράφομεν και σε περιμένομεν». (Σπ. Τρικούπης, Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως, Τόμος Α΄, σ. 19)
Οι Μανιάτες οχυρώθηκαν στην λοφώδη περιοχή της Βέργας, πίσω από τη «Ξερολιθιά» που είχαν κατασκευάσει νωρίτερα και απλά ενίσχυσαν λίγο πριν τη μάχη. Πίσω από τις πρόχειρες οχυρώσεις είχαν βρει καταφύγιο χιλιάδες άμαχοι και πρόσφυγες από τις περιοχές που είχε πατήσει ο Ιμπραήμ. Οι Τουρκό-Αιγύπτιοι που είχαν συγκεντρώσει στην Καλαμάτα δύναμη 15.000 πεζών και 2.000 ιππέων ξεκίνησαν την επίθεση τους στις 22 Ιουνίου 1826. Στη Βέργα του Αλμυρού τους περίμεναν περίπου 1.000 Μανιάτες υπό τον Γιωργάκη Μαυρομιχάλη οι οποίοι απέκρουσαν τα αλλεπάλληλα κύματα των επιτιθέμενων. Στο τέλος της ημέρας οι Τουρκο-Αιγύπτιοι μέτραγαν πάνω από 500 νεκρούς και διπλάσιο αριθμό τραυματιών ενώ η «Ξερολιθιά» έστεκε ακλόνητη.
Ο Ιμπραήμ συνέχισε τις επιθέσεις εναντίον της Βέργας και τις επόμενες δύο ημέρες χωρίς να αλλάξει επί της ουσίας τίποτα. Τότε επιχείρησε αντιπερισπασμό με την αποβίβαση 1.500 περίπου ανδρών στην περιοχή του Δυρού. Ο Ιμπραήμ υπολόγιζε πως σε αυτό το σημείο οι Έλληνες δεν θα είχαν πολλούς άνδρες και άρα η κυκλωτική του κίνηση θα στεφόταν με επιτυχία. Δεν είχε υπολογίσει όμως τις γυναίκες της Μάνης που έτρεξαν στο πλευρό των ανδρών του Κωνσταντίνου Μαυρομιχάλη που συντόνιζε τις επιχειρήσεις από τον πύργο του στο Λιμένι.
Η απόβαση απέτυχε και όσοι Τουρκο-Αιγύπτιοι γλύτωσαν από τα δρεπάνια των Μανιατισσών κατευθύνθηκαν προς τα πλοία τους και επέστρεψαν ταπεινωμένοι στη βάση τους. Ο Ιμπραήμ γεμάτος οργή αναγκάστηκε να διακόψει τις επιχειρήσεις στις 25 Ιουνίου. Τον Αύγουστο θα δοκιμάσει για άλλη μια φορά ανεπιτυχώς να κάμψει την αντίσταση των Μανιατών.
Η νίκη στη Βέργα είχε τεράστια σημασία για την επανάσταση καθώς έδωσε πολύτιμο χρόνο στο ελληνικό στρατόπεδο σε μια από τις πιο σκοτεινές ώρες του αγώνα.
«Η Μάχη της Βέργας». Έγχρωμη απόδοση Λιθογραφίας του Πέτερ Φον Ες. Δεύτερο τέταρτο του 19ου αιώνα.
Επιμέλεια
Γιώργος Ρήγας, μέλος της Ερευνητικής Ομάδας «ΚΑΛΑΜΑΤΑ 1821 – Δρόμοι Ελευθερίας»